Ինկերի 30 հազար կմ հին ճանապարհը և հայկական 3 հուշարձանախմբերը07.05.2014
Հարավային Ամերիկայի ինկերի կայսրության ժամանակաշրջանում կառուցված ճանապարհային ցանցը UNESCO-ն ընդգրկել է հաշխարհային ժառանգության ցանկում: Այդ որոշումը կայացվել է 2014թ.-ի հունիսին Դոհայում տեղի ունեցած նիստի ժամանակ: Այդ մասին «BBC News»-ի տեղեկատվությունը փոխանցում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «INTERFAX.RU»-ին:
UNESCO-ի փորձագետների գնահատմամբ ինկերի կառուցածը «ճանապարհաշինական հրաշք» է, որը անհրաժեշտ է վերականգնել և պահպանել:
Այդ ճանապարհային ցանցը հայտնի է Քափակ-Նյան անունով և մեր օրերում անցնում է հարավամերիկյան 6 պետությունների տարածքներով՝ ձգվելով Կոլումբիայի հյուսիսից մինչև Արգենտինա և, իր ընթացքի մեջ ներառելով՝ Պերուն, Բոլիվիան, Էկվադորը և Չիլին: Այդ ճանապարհային ցանցի ընդհանուր երկարությունը կազմում է 30 հազար կմ, որի ամենաերկար հատվածը 6,6 հազար կմ է:
Այս մեծ հաղորդակցման համակարգի ճանապարհներն անցնում են ինչպես առափնյա հարթավայրերով և անապատներով, այնպես էլ՝ լեռնային տեղանքներով: Բարձրլեռնային հատվածներում ինկերը կառուցել են կամուրջներ, շարել են աստիճաններ:
Ճանապարհները ինկերի կայսրության մայրաքաղաք Կուզկոն կապել են գավառների հետ: 16-րդ դարում իսպանացի գաղութարարները առևտրի և ռազմական նպատակներով ակտիվորեն օգտվել են ինկերի ճանապարհային ցանցից:
Այսօր այդ հզոր ճանապարհային համակարգի շատ հատվածներ քանդված են կամ ծածկվել են անտառային բուսականությամբ:
UNESCO-ն համաշխարհային ժառանգության ցանկը սկսել է կազմել 1972թ.-ից: Այն անընդհատ համալրվում է նոր հուշարձանների անուններով: Ցուցակում ընդգրկված են ինչպես բնական, այնպես էլ ձեռակերտ օբյեկտներ: Այժմ այդ ցանկում գրանցված են 900 հուշարձաններ:
Ինչպես 2013 թ.-ի դեկտեմբերին հրապարակել է «Արմենպրես» գործակալությունը Հայաստանը անվանապես «...մշակութային երեք կոթող ունի ընդգրկված այդ ցանկում. Հաղպատի ու Սանահինի համալիրները՝ իբրրև մեկ կոթող, Էջմիածնի Մայր տաճարը, Հռիփսիմե, Գայանե, Շողակաթ եկեղեցիները և Զվարթնոցի տաճարի ավերակները՝ իբրև մեկ կոթող, ինչպես նաև Գեղարդն ու Ամադու կիրճը»:
Հարավային Ամերիկայի ինկերի կայսրության ժամանակաշրջանում կառուցված ճանապարհային ցանցը UNESCO-ն ընդգրկել է հաշխարհային ժառանգության ցանկում: Այդ որոշումը կայացվել է 2014թ.-ի հունիսին Դոհայում տեղի ունեցած նիստի ժամանակ: Այդ մասին «BBC News»-ի տեղեկատվությունը փոխանցում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «INTERFAX.RU»-ին:
UNESCO-ի փորձագետների գնահատմամբ ինկերի կառուցածը «ճանապարհաշինական հրաշք» է, որը անհրաժեշտ է վերականգնել և պահպանել:
Այդ ճանապարհային ցանցը հայտնի է Քափակ-Նյան անունով և մեր օրերում անցնում է հարավամերիկյան 6 պետությունների տարածքներով՝ ձգվելով Կոլումբիայի հյուսիսից մինչև Արգենտինա և, իր ընթացքի մեջ ներառելով՝ Պերուն, Բոլիվիան, Էկվադորը և Չիլին: Այդ ճանապարհային ցանցի ընդհանուր երկարությունը կազմում է 30 հազար կմ, որի ամենաերկար հատվածը 6,6 հազար կմ է:
Այս մեծ հաղորդակցման համակարգի ճանապարհներն անցնում են ինչպես առափնյա հարթավայրերով և անապատներով, այնպես էլ՝ լեռնային տեղանքներով: Բարձրլեռնային հատվածներում ինկերը կառուցել են կամուրջներ, շարել են աստիճաններ:
Ճանապարհները ինկերի կայսրության մայրաքաղաք Կուզկոն կապել են գավառների հետ: 16-րդ դարում իսպանացի գաղութարարները առևտրի և ռազմական նպատակներով ակտիվորեն օգտվել են ինկերի ճանապարհային ցանցից:
Այսօր այդ հզոր ճանապարհային համակարգի շատ հատվածներ քանդված են կամ ծածկվել են անտառային բուսականությամբ:
UNESCO-ն համաշխարհային ժառանգության ցանկը սկսել է կազմել 1972թ.-ից: Այն անընդհատ համալրվում է նոր հուշարձանների անուններով: Ցուցակում ընդգրկված են ինչպես բնական, այնպես էլ ձեռակերտ օբյեկտներ: Այժմ այդ ցանկում գրանցված են 900 հուշարձաններ:
Ինչպես 2013 թ.-ի դեկտեմբերին հրապարակել է «Արմենպրես» գործակալությունը Հայաստանը անվանապես «...մշակութային երեք կոթող ունի ընդգրկված այդ ցանկում. Հաղպատի ու Սանահինի համալիրները՝ իբրրև մեկ կոթող, Էջմիածնի Մայր տաճարը, Հռիփսիմե, Գայանե, Շողակաթ եկեղեցիները և Զվարթնոցի տաճարի ավերակները՝ իբրև մեկ կոթող, ինչպես նաև Գեղարդն ու Ամադու կիրճը»:
.jpg)
