Ժ. Իսաբաևա. «Ինչպես կարողանում եմ, այնպես էլ գնում եմ»11.06.2017
Ղազախ ռեժիսոր Ժաննա Իսաբաևան, որի ռուսերենով և ժեստերի լեզվով նկարահանած «Սվետա» անունով ֆիլմը ընդգրկվել էր մրցութային ծրագրում և մասնակցել վերջերս Տոկիոյում կայացած միջազգային կինոփառատոնին, պատմել է, թե ինչու է նկարահանել կինոնկար խուլերի մասին և, թե ինչպես է այդ գործը «գլուխ եկել» առանց «բյուջեի»: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «РИА новости»-ին:
Իսաբաևան նշել է, որ այդպիսի ֆիլմ նկարելու իր գաղափարն իրականացնելու պատճառ է դարձել երկու տարի առաջ թանգեի (Ղազախստանի դրամի անվանումն է) արժեզրկումը, երբ ամերիկյան դոլարը երկու անգամ թանկացել էր: «Դա իրենց վրա զգացին շատ մարդիկ: Շատերը կորցրին աշխատանքը, շատերը՝ բնակարանները: Ես մտածեցի, որ, եթե աշխատող և առողջ մարդիկ բախվում են այդպիսի հիմնախնդիրների, ապա ինչպիսին է հաշմանդամների վիճակը»,- ասել է ռեժիսորը՝ ընդգծելով, որ Ղազախստանում նրանց թոշակները վիրավորանք հասցնելու չափ քիչ են:
«Սվետա» կինոնկարը խուլերի ընտանիքի մասին է: Գլխավոր հերոսուհուն թվում է, որ ինքը փրկում է իր ընտանիքի բարեկեցությունը և նույնիսկ դրա համար պատրաստ է մարդասպանության:
«Մենք բոլորս մեր ընտանիքների արդյունքն ենք»,-ասում է Իսաբաևան և նշում մարդուն այսպիսին կամ այնպիսին դարձնող արժեհամակարգի տարբեր բաղադրիչները՝ ընտանեկան, խմբային, ազգային, կրոնական և այլն: Նրա հերոսուհին սկսում է գործել որպես այլ արժեհամակարգի արդյունք: Նա այլ կերպ չի կարողանում, նա այլ արժեհամակարգերի մասին ոչինչ չգիտի: Նա հասակ է առել խուլերի գիշերօթիկում, ապրել է վատ պայմաններում: Նա այլ լինել չէր կարող և իր կոորդինատների համակարգի համաձայն նա հանցագործություն չի կատարել: Նա կարողացել է իր գոյությունը պաշտպանել...
Այս ֆիլմի հերոսներին Ժաննա Իսաբաևան գտել է խուլերի հասարակական կազմակերպության օժանդակությամբ: դրանք պրոֆեսիոնալ դերասաններ չեն: Եվ հենց դրա շնորհիվ էլ ֆիլմը ստացվել է, գտնում է ռեժիսորը:
«Խուլ դերասաններ գոյություն չունեն»,- նշում է ռեժիսորը և հիշում, որ սցենարը գրելիս, միաժամանակ գնում էր խուլերի հասարակական կազմակերպություն և որոնում իր հերոսներին: «Եթե ես գտնեմ մարդկանց, որոնք կկարողանան լիամետրաժը քարշ տալ ու հանել, ուրեմն կնկարահանենք: Իսկ եթե չգտնեմ, ապա չենք նկարահանի»,- այսպես է պարզաբանում իր աշխատանքի ընթացքը նա:
«Մեր բյուջեն 17 հազար դոլլար էր: Դա բենզինի, նավթի և նման այլ ծախսերի համար էր: Հոնորարը պարզապես խորհրդանշական էր: Նկարահանող խումբը 11 մարդ էր՝ բոլորը իմ ընկերներն էին»,- ասում է Իսաբաևան և խոստովանում. «Երբ ես հասկացա, որ ոչ ոք փող չի տա, գումարի մի մասը ես դրեցի իմ գրպանից, մի մասը, հենց այնպես, տվեց մի բիզնեսմեն»:
Նա զարմանում է, որ ուրիշները սիրում են գրել, որ ֆիլմը «բյուջե չունի»: «Դե ստացվեց այնպես, որ մեզ փող չտվեցին: Ես եմ գործի մեջ և, ուրեմն, ես եմ և պրոդյուսերը, և սցենարիստը, և ներդրողը, և ֆիլմը առաջ մղողը...»:
Իսաբաևան նշում է, որ սրանով ինքը չի հպարտանում: «Ես ափսոսում եմ, որ այսպես է ստացվել: Ստացվում է, որ սա որևէ մեկին հարկավոր չէ: Իրականում, իմ կինոն ինձ է հարկավոր: Այդ պատճառով ես որևէ մեկից վիրավորված չեմ: Ես իմ ճանապարհով եմ գնում: Ինչպես կարողանում եմ, այնպես էլ գնում եմ»,- ասում է Ժաննա Իսաբաևան:
Տոկիոյի միջազգային կինոփառատոնը 2017թ.-ին անցկացվեց 30-րդ անգամ՝ հոկտեմբերի 25-ից նոյեմբերի 3-ը: Այստեղ ցոցադրվեց 200 կինոնկար: Այս կինոֆորումը Ասիայի ամենամեծ համանման միջոցառումն է և համարվում է աշխարհի հեղինակավոր կինոփառատոներից մեկը: Մրցութային անվանակարգերը նախատեսում են՝ Տոկիոյի գրան պրի (մեծ մրցանակ), ժյուրիի հատուկ մրցանակ, պարգևներ լավագույն ռեժիսորական աշխատանքի, կնոջ և տղամարդու լավագույն դերակատարման համար: Նաև պարգևներ տարվա ընթացքում արվեստի մեջ կատարած լավագույն ներդրման համար, հանդիսատեսի համակրանքի մրցանակ և ճապոնական Wowow հեռուստաընկերության կողմից սահմանված մրցանակ:
Ղազախ ռեժիսոր Ժաննա Իսաբաևան, որի ռուսերենով և ժեստերի լեզվով նկարահանած «Սվետա» անունով ֆիլմը ընդգրկվել էր մրցութային ծրագրում և մասնակցել վերջերս Տոկիոյում կայացած միջազգային կինոփառատոնին, պատմել է, թե ինչու է նկարահանել կինոնկար խուլերի մասին և, թե ինչպես է այդ գործը «գլուխ եկել» առանց «բյուջեի»: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «РИА новости»-ին:
Իսաբաևան նշել է, որ այդպիսի ֆիլմ նկարելու իր գաղափարն իրականացնելու պատճառ է դարձել երկու տարի առաջ թանգեի (Ղազախստանի դրամի անվանումն է) արժեզրկումը, երբ ամերիկյան դոլարը երկու անգամ թանկացել էր: «Դա իրենց վրա զգացին շատ մարդիկ: Շատերը կորցրին աշխատանքը, շատերը՝ բնակարանները: Ես մտածեցի, որ, եթե աշխատող և առողջ մարդիկ բախվում են այդպիսի հիմնախնդիրների, ապա ինչպիսին է հաշմանդամների վիճակը»,- ասել է ռեժիսորը՝ ընդգծելով, որ Ղազախստանում նրանց թոշակները վիրավորանք հասցնելու չափ քիչ են:
«Սվետա» կինոնկարը խուլերի ընտանիքի մասին է: Գլխավոր հերոսուհուն թվում է, որ ինքը փրկում է իր ընտանիքի բարեկեցությունը և նույնիսկ դրա համար պատրաստ է մարդասպանության:
«Մենք բոլորս մեր ընտանիքների արդյունքն ենք»,-ասում է Իսաբաևան և նշում մարդուն այսպիսին կամ այնպիսին դարձնող արժեհամակարգի տարբեր բաղադրիչները՝ ընտանեկան, խմբային, ազգային, կրոնական և այլն: Նրա հերոսուհին սկսում է գործել որպես այլ արժեհամակարգի արդյունք: Նա այլ կերպ չի կարողանում, նա այլ արժեհամակարգերի մասին ոչինչ չգիտի: Նա հասակ է առել խուլերի գիշերօթիկում, ապրել է վատ պայմաններում: Նա այլ լինել չէր կարող և իր կոորդինատների համակարգի համաձայն նա հանցագործություն չի կատարել: Նա կարողացել է իր գոյությունը պաշտպանել...
Այս ֆիլմի հերոսներին Ժաննա Իսաբաևան գտել է խուլերի հասարակական կազմակերպության օժանդակությամբ: դրանք պրոֆեսիոնալ դերասաններ չեն: Եվ հենց դրա շնորհիվ էլ ֆիլմը ստացվել է, գտնում է ռեժիսորը:
«Խուլ դերասաններ գոյություն չունեն»,- նշում է ռեժիսորը և հիշում, որ սցենարը գրելիս, միաժամանակ գնում էր խուլերի հասարակական կազմակերպություն և որոնում իր հերոսներին: «Եթե ես գտնեմ մարդկանց, որոնք կկարողանան լիամետրաժը քարշ տալ ու հանել, ուրեմն կնկարահանենք: Իսկ եթե չգտնեմ, ապա չենք նկարահանի»,- այսպես է պարզաբանում իր աշխատանքի ընթացքը նա:
«Մեր բյուջեն 17 հազար դոլլար էր: Դա բենզինի, նավթի և նման այլ ծախսերի համար էր: Հոնորարը պարզապես խորհրդանշական էր: Նկարահանող խումբը 11 մարդ էր՝ բոլորը իմ ընկերներն էին»,- ասում է Իսաբաևան և խոստովանում. «Երբ ես հասկացա, որ ոչ ոք փող չի տա, գումարի մի մասը ես դրեցի իմ գրպանից, մի մասը, հենց այնպես, տվեց մի բիզնեսմեն»:
Նա զարմանում է, որ ուրիշները սիրում են գրել, որ ֆիլմը «բյուջե չունի»: «Դե ստացվեց այնպես, որ մեզ փող չտվեցին: Ես եմ գործի մեջ և, ուրեմն, ես եմ և պրոդյուսերը, և սցենարիստը, և ներդրողը, և ֆիլմը առաջ մղողը...»:
Իսաբաևան նշում է, որ սրանով ինքը չի հպարտանում: «Ես ափսոսում եմ, որ այսպես է ստացվել: Ստացվում է, որ սա որևէ մեկին հարկավոր չէ: Իրականում, իմ կինոն ինձ է հարկավոր: Այդ պատճառով ես որևէ մեկից վիրավորված չեմ: Ես իմ ճանապարհով եմ գնում: Ինչպես կարողանում եմ, այնպես էլ գնում եմ»,- ասում է Ժաննա Իսաբաևան:
Տոկիոյի միջազգային կինոփառատոնը 2017թ.-ին անցկացվեց 30-րդ անգամ՝ հոկտեմբերի 25-ից նոյեմբերի 3-ը: Այստեղ ցոցադրվեց 200 կինոնկար: Այս կինոֆորումը Ասիայի ամենամեծ համանման միջոցառումն է և համարվում է աշխարհի հեղինակավոր կինոփառատոներից մեկը: Մրցութային անվանակարգերը նախատեսում են՝ Տոկիոյի գրան պրի (մեծ մրցանակ), ժյուրիի հատուկ մրցանակ, պարգևներ լավագույն ռեժիսորական աշխատանքի, կնոջ և տղամարդու լավագույն դերակատարման համար: Նաև պարգևներ տարվա ընթացքում արվեստի մեջ կատարած լավագույն ներդրման համար, հանդիսատեսի համակրանքի մրցանակ և ճապոնական Wowow հեռուստաընկերության կողմից սահմանված մրցանակ:
.jpg)
