Ընտանիքն ինքնին գոյություն չունի 12.25.2013
Նյու-Յորքում բնակվող լուսանկարչուհի Ջեյմի Դայմոնդը ընտանեկան լուսանկարներ է անում: Թվում է այստեղ ոչինչ անսովոր չկա: Ընտանիքը հավաքվում է ինչ-որ մի հատուկ տոնակատարության, հրավիրում է լուսանկարչին, որպեսզի նա հավերժացնի այդ հաճելի պահերը: Դայմոնդի բեմադրած լուսանկարներում հենց այդ էլ պատկերված է՝ տարբեր տարիքի ուրախ մարդիկ, մեծ ընտանիքի անդամներ, որոնք միասին նկարվելու համար դասավորվել են օբյեկտիվի առջև:Այդ մասին հաղորդում է «kulturologia.ru»-ն:
Եթե այդ լուսանկարները դիտողը տեղեկացված չէ, թե ինչ է կատարվում, ապա նա դժվար թե կասկածի, թե ո՞րն է այս լուսանկարների յուրահատկությունը: Նա կսկսի նմանություններ փնտրել լուսանկարված մարդկանց միջև կամ ենթագիտակցորեն ինչ-որ ընտանեկան պատմություններ հորինել: Այնինչ, այդ մարդիկ որևէ հարազատական կապ չունեն միմյանց հետ: Իսկ լուսանկարներների պատկերներն էլ լուսանկարչի հորինած «Constructed Family Portraits» (հորինված ընտանեկան դիմանկարներ) նախագծի արդյունքներ են:
Դայմոնդը լուսանկարներում պատկերված բոլոր մարդկանց հանդիպել է կամ փողոցում կամ հատուկ տեղեկությունների բազայում, ովքեր համաձայնել են մասնակցել նրա նախագծին՝ որպես մտացածին ընտանիքի անդամներ: Իսկ, որպես «ընտանեկան» միջոցառման հյուրասենյակի միջավայր լուսանկարչուհին վարձակալել է հյուրանոցային համար:
Նախագծի հեղինակի կարծիքով առաջարկվող իրավիճակում մարդիկ իրենց պետք է դրսևորեն որպես միասնական օրգանիզմի մաս, որպես կոլեկտիվ ընդհանրություն: Նրանք պետք է ցույց տան հորինված իրավիճակին բնորոշ նույնականություն, այնպիսի մի վիճակ, երբ միմյանց անծանոթ մարդիկ պետք է արտահայտեն բնական ընտանեկան կապեր:
«Նրանք ենթագիտակցորեն ենթարկվում են ժանրի օրենքներին: Այն դերը, որ նրանք կատարում են խմբում, կարծես նրանց վրա գրանցում է մի նոր անհատականության»,- ասում է Ջեյմի Դայմոնդը: Արտաքին անհոգության և անբռնազբոս ժպիտների տակ դժվար է նկատել, թե իրականում ի՞նչ են զգում նախագծի մասնակիցները:
Սակայն լուսանկաչուհին ավելի հեռուն է գնում: Նրա համար կարևոր է ոչ միայն հորինել ընտանիք՝ լուսանկարների միջոցով:
«Ընտանիքի» անդամների բեմականացված «ճիշտ դիրքերը» և միմյանց նկատմամբ զգուշավոր հեռավորություններ պահպանելու միտումը հստակ ցուցադրում են նրանց օտարվածությունը միմյանցից, որը սակայն հաճախ նկատելի է նաև միմյաց հետ օտարացած շատ հարազատների շրջանում: Այս ձևով լուսանկարչուհին հարցականի տակ է դնում հասարակության միջուկ հանդիսացող ընտանիքի կառուցվածքը և կայունությունը, իսկ դիմանկարի ժանրում նրան հուզում է խաղարկային կողմը՝ ընտանիքը գոյություն ունի ոչ թե ինքնին, այլ այն անցնում է հասարակական գիտակցության զտիչի միջով՝ ցուցադրելով այն ինչը «պետք է հենց այդպես էլ լինի»:
Եթե այդ լուսանկարները դիտողը տեղեկացված չէ, թե ինչ է կատարվում, ապա նա դժվար թե կասկածի, թե ո՞րն է այս լուսանկարների յուրահատկությունը: Նա կսկսի նմանություններ փնտրել լուսանկարված մարդկանց միջև կամ ենթագիտակցորեն ինչ-որ ընտանեկան պատմություններ հորինել: Այնինչ, այդ մարդիկ որևէ հարազատական կապ չունեն միմյանց հետ: Իսկ լուսանկարներների պատկերներն էլ լուսանկարչի հորինած «Constructed Family Portraits» (հորինված ընտանեկան դիմանկարներ) նախագծի արդյունքներ են:
Դայմոնդը լուսանկարներում պատկերված բոլոր մարդկանց հանդիպել է կամ փողոցում կամ հատուկ տեղեկությունների բազայում, ովքեր համաձայնել են մասնակցել նրա նախագծին՝ որպես մտացածին ընտանիքի անդամներ: Իսկ, որպես «ընտանեկան» միջոցառման հյուրասենյակի միջավայր լուսանկարչուհին վարձակալել է հյուրանոցային համար:
Նախագծի հեղինակի կարծիքով առաջարկվող իրավիճակում մարդիկ իրենց պետք է դրսևորեն որպես միասնական օրգանիզմի մաս, որպես կոլեկտիվ ընդհանրություն: Նրանք պետք է ցույց տան հորինված իրավիճակին բնորոշ նույնականություն, այնպիսի մի վիճակ, երբ միմյանց անծանոթ մարդիկ պետք է արտահայտեն բնական ընտանեկան կապեր:
«Նրանք ենթագիտակցորեն ենթարկվում են ժանրի օրենքներին: Այն դերը, որ նրանք կատարում են խմբում, կարծես նրանց վրա գրանցում է մի նոր անհատականության»,- ասում է Ջեյմի Դայմոնդը: Արտաքին անհոգության և անբռնազբոս ժպիտների տակ դժվար է նկատել, թե իրականում ի՞նչ են զգում նախագծի մասնակիցները:
Սակայն լուսանկաչուհին ավելի հեռուն է գնում: Նրա համար կարևոր է ոչ միայն հորինել ընտանիք՝ լուսանկարների միջոցով:
«Ընտանիքի» անդամների բեմականացված «ճիշտ դիրքերը» և միմյանց նկատմամբ զգուշավոր հեռավորություններ պահպանելու միտումը հստակ ցուցադրում են նրանց օտարվածությունը միմյանցից, որը սակայն հաճախ նկատելի է նաև միմյաց հետ օտարացած շատ հարազատների շրջանում: Այս ձևով լուսանկարչուհին հարցականի տակ է դնում հասարակության միջուկ հանդիսացող ընտանիքի կառուցվածքը և կայունությունը, իսկ դիմանկարի ժանրում նրան հուզում է խաղարկային կողմը՝ ընտանիքը գոյություն ունի ոչ թե ինքնին, այլ այն անցնում է հասարակական գիտակցության զտիչի միջով՝ ցուցադրելով այն ինչը «պետք է հենց այդպես էլ լինի»: