Այսօր Մեծն Չարզ Չապլինի ծննդյան 125-րդ ամյակն է04.17.2014
Ապրիլի 16-ը անգլիացի և ամերիկացի մեծ դերասան, սցենարիստ, ռեժիսոր և կոմպոզիտոր Չարլի Չապլինի ծննդյան 125 ամյակն է:
Չարլզ Սպենսեր Չապլինը ծնվել է Լոնդոնում՝ 1889թ.-ի ապրիլի 16-ին: Նա առաջին անգամ բեմ է դուրս եկել 5 տարեկան հասակում՝ մյուզիք-հոլում փոխարինելով իր հիվանդացած մորը:
Տարիներ անց, երբ արդեն իր բախտը անվերադարձ կապել էր կերպարանափոխությունների արվեստին և հյուրախաղերով մեկնել ԱՄՆ, որոշեց մնալ այդ երկրում: Այստեղ էլ սկսեց ծավալվել այն մեծագույն արարչագործական արվեստը, որը անգլիացի երիտասարդը կրում էր իր հոգում և մտքի մեջ:
Նրա թափառաշրջիկի կերպարը իր գեղարվեստական արժանիքներով, անմեղ չարություններով, արդարության, գեղեցկության և սիրո մասին պակերացումներով, խոցելիությամբ, կոմիկականությամբ, արցյունքների միջից ժպտալու մոգական հատկությամբ դարձավ համր կինոյի ամենաբարձր գեղարվեստական արժանիքն ու դերասանական նորագույն որակների չափանիշը:
Իսկ մեկնարկը եղավ 1914թ.-ին, երբ էկրան բարձրացավ «Մանկական ավտոմոբիլային մրցույթներ» ֆիլմը: Համարվում է, որ հենց այս կինոնկարում է նա առաջին անգամ հանդիսատեսին ներկայացրել իր հանրահայտ թափառաշրջիկ Չարլիի կերպարը:
Նրա առաջին ձայնային ֆիլմը՝ «Դիկտատորը» քաղաքական երգիծանքի համաժամանակյա դասական նմուշներից է: Այստեղ նա գրոտեսքի հասնող թանձր գույներով ներկայացնում է նացիոնալ-սոցիալիզմն ու նրա առաջնորդ Հիտլերին: «Հիտլերը պետք է ծաղրի ենթարկվի»,- այս էր մեծ արվեստագետի այն ժամանակ հնչեցված թեզը կինոնկարի կապակցությամբ, որն էլ նա 1940 թվականին հաջողությամբ իրականացրեց:
Ասենք, որ Չապլինի «Դիկտատորը» 1941 թ.-ին 5 անվանակարգերում ներկայացվեց «Օսկար»-ի, սակայն ամերիկյան կինոակադեմիայի անդամները ոչ մի արձանիկ չշնորհեցին նրան՝ վախենալով էլ ավելի սրել իրենց երկրի առանց այն էլ արդեն շատ բարդացող հարաբերությունները նացիստական Գերմանիայի հետ:
1952 թ.-ին Չապլինը մեկնեց Լոնդոն, այնտեղ ներկայացնելու իր նոր «Բեմի կրակները» գեղարվեստական կինոնկարը: Այդ այցելության շրջանում ամերիկյան հատուկ ծառայությունները կարողացան ինչ-ինչ եղանակներով նրա վերադարձը ԱՄՆ արգելել: Չապլինը բնակություն հաստատեց Եվրոպայում՝ շվեյցարական Վեվե քաղաքում:
Մեծ արտիստը հնարավորություն ունեցավ ԱՄՆ վերադառնալու թույլտվություն ստանալ միայն 1972 թ.-ին, երբ Ամերիկայի կինոակադեմիան նրան էր շնորհել պատվավոր «Օսկար» մրցանակ:
Նրա վերջին ֆիլմը «Կոմսուհին Հոնկոնգից» գեղարվեստական կինոնկարն է, որտեղ Չապլինի խաղընկերներն էին Սոֆի Լորենը և Մարլոն Բրանդոն:
Չապլինը մահացել է 1977 թ.-ի դեկտեմբերի 25-ին: Նա հուղարկավորվեց Վեվենում, սակայն 1978 թ.-ին նրա մարմինը դագաղով գողացան՝ ակնկալելով որ հարազատները մեծ գումարով ետ կգնեն: Սակայն հանցագործները հայտնաբերվեցին և արտիստի մարմինը վերահուղարկավորվեց շվեյցարական Կորսե-Սյուր-Վեվե քաղաքում:
Ապրիլի 16-ը անգլիացի և ամերիկացի մեծ դերասան, սցենարիստ, ռեժիսոր և կոմպոզիտոր Չարլի Չապլինի ծննդյան 125 ամյակն է:
Չարլզ Սպենսեր Չապլինը ծնվել է Լոնդոնում՝ 1889թ.-ի ապրիլի 16-ին: Նա առաջին անգամ բեմ է դուրս եկել 5 տարեկան հասակում՝ մյուզիք-հոլում փոխարինելով իր հիվանդացած մորը:
Տարիներ անց, երբ արդեն իր բախտը անվերադարձ կապել էր կերպարանափոխությունների արվեստին և հյուրախաղերով մեկնել ԱՄՆ, որոշեց մնալ այդ երկրում: Այստեղ էլ սկսեց ծավալվել այն մեծագույն արարչագործական արվեստը, որը անգլիացի երիտասարդը կրում էր իր հոգում և մտքի մեջ:
Նրա թափառաշրջիկի կերպարը իր գեղարվեստական արժանիքներով, անմեղ չարություններով, արդարության, գեղեցկության և սիրո մասին պակերացումներով, խոցելիությամբ, կոմիկականությամբ, արցյունքների միջից ժպտալու մոգական հատկությամբ դարձավ համր կինոյի ամենաբարձր գեղարվեստական արժանիքն ու դերասանական նորագույն որակների չափանիշը:
Իսկ մեկնարկը եղավ 1914թ.-ին, երբ էկրան բարձրացավ «Մանկական ավտոմոբիլային մրցույթներ» ֆիլմը: Համարվում է, որ հենց այս կինոնկարում է նա առաջին անգամ հանդիսատեսին ներկայացրել իր հանրահայտ թափառաշրջիկ Չարլիի կերպարը:
Նրա առաջին ձայնային ֆիլմը՝ «Դիկտատորը» քաղաքական երգիծանքի համաժամանակյա դասական նմուշներից է: Այստեղ նա գրոտեսքի հասնող թանձր գույներով ներկայացնում է նացիոնալ-սոցիալիզմն ու նրա առաջնորդ Հիտլերին: «Հիտլերը պետք է ծաղրի ենթարկվի»,- այս էր մեծ արվեստագետի այն ժամանակ հնչեցված թեզը կինոնկարի կապակցությամբ, որն էլ նա 1940 թվականին հաջողությամբ իրականացրեց:
Ասենք, որ Չապլինի «Դիկտատորը» 1941 թ.-ին 5 անվանակարգերում ներկայացվեց «Օսկար»-ի, սակայն ամերիկյան կինոակադեմիայի անդամները ոչ մի արձանիկ չշնորհեցին նրան՝ վախենալով էլ ավելի սրել իրենց երկրի առանց այն էլ արդեն շատ բարդացող հարաբերությունները նացիստական Գերմանիայի հետ:
1952 թ.-ին Չապլինը մեկնեց Լոնդոն, այնտեղ ներկայացնելու իր նոր «Բեմի կրակները» գեղարվեստական կինոնկարը: Այդ այցելության շրջանում ամերիկյան հատուկ ծառայությունները կարողացան ինչ-ինչ եղանակներով նրա վերադարձը ԱՄՆ արգելել: Չապլինը բնակություն հաստատեց Եվրոպայում՝ շվեյցարական Վեվե քաղաքում:
Մեծ արտիստը հնարավորություն ունեցավ ԱՄՆ վերադառնալու թույլտվություն ստանալ միայն 1972 թ.-ին, երբ Ամերիկայի կինոակադեմիան նրան էր շնորհել պատվավոր «Օսկար» մրցանակ:
Նրա վերջին ֆիլմը «Կոմսուհին Հոնկոնգից» գեղարվեստական կինոնկարն է, որտեղ Չապլինի խաղընկերներն էին Սոֆի Լորենը և Մարլոն Բրանդոն:
Չապլինը մահացել է 1977 թ.-ի դեկտեմբերի 25-ին: Նա հուղարկավորվեց Վեվենում, սակայն 1978 թ.-ին նրա մարմինը դագաղով գողացան՝ ակնկալելով որ հարազատները մեծ գումարով ետ կգնեն: Սակայն հանցագործները հայտնաբերվեցին և արտիստի մարմինը վերահուղարկավորվեց շվեյցարական Կորսե-Սյուր-Վեվե քաղաքում:
.jpg)
