Վ. Ֆոկին. «Մի՞թե այսօր հնարավոր է հայհոյանքով սկանդալ առաջացնել»06.30.2014
Հուլիսի 1-ին Ռուսաստանում ուժի մեջ է մտնում ցենզուրայից դուրս խոսակցությունը թատրոնում և կինոյում արգելելու մասին օրենքը, որը չպահպանելու դեպքում համապատասխան մշակութային հաստատությունը կտուգանվի 2000-50.000 ռուբլու չափով, կամ կարգելափակվի նրա գործունեությունը, կամ՝ համապատասխան գործի ցուցադրությունը: Իրավական այդ փաստաթղթի ուժի մեջ մտնելու կապակցությամբ «taglur.am»-ի ընթերցոներին ենք ներկայացնում Սանկտ-Պետերբուրգի Ալեքսանդրինյան թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Վալերի Ֆոկինի կարծիքը:
- Իմ համար, ազնվորեն ասած, այնքան էլ պարզ չի, թե ինչպես ընդունված օրենքը տեղափոխեմ գործնական ռելսերի վրա: Թատրոնը, այնուամենայնիվ, լրջությամբ առնչվում է կյանքին, իսկ քանի որ առնչվում է, եկեք կողմնորոշվենք այդ հանգամանքով:
Ես անցյալ տարի Պետերբուրգում ներկայացում է պատրաստում երիտասարդ մի ռեժիսորի հետ և տեքստի առաջին տարբերակում, որը նա առաջարկեց, կար հայհոյանք: Ես, բնականաբար, ասացի. «Դուք չե՞ք հասկանում, թե ինչպե՞ս պետք է աշխատել տեքստի հետ: Տվեք ինձ, տեսնեմ, թե ինչպիսի շտկումներ պիտի նրանում կատարեմ: Վաղը կբերեմ»:
Նստեցի, գցեցի, բռնեցի և հասկացա, որ ոչինչ անել չի կարելի: Հենց որ այդ բառերը դուրս ես նետում, տեսարանը բացարձակապես անհետանում է: Կորչում է սրությունը, ոչինչ չի հասկացվում: Կորչում է էներգիան, կորչում է ջիղը: Ամեն ինչ կորչում է ակնթարթորեն:
Ես առավոտյան ասացի. «Վերջ, գնացինք առաջ»: Եվ պետք է ասել, որ պատերը, որոնք 182 տարեկան են, փորձին դիմանում են: Հարցն այլ բանի մեջ է:
Լինում են դեպքեր, երբ դա անում են հատուկ նպատակով, սկանդալի համար: Թեև, ներողություն, ի՞նչ սկանդալ: Մի՞թե այսօր հնարավոր է հայհոյանքով սկանդալ առաջացնել: Բայց չէ՞ որ լինում են դեպքեր, երբ դա անհրաժեշտ է գեղարվեստորեն, երբ դրա մեջ կա որոշակի իմաստ: Չինովնիկները դա չեն հասկանում և չեն հասկանա երբեք:
Անմիջապես հարց է առաջանում. իսկ ինչպե՞ս վարվել գրող Սորոկինի հետ: Նրա նոր «Տելուրիա» վեպը այժմ փորձում է բեմադրել Մարատ Գացապովը: Եվ ինչպե՞ս բացատրել մարդկանց, ովքեր կգան և անպայման կհարցնեն. «Այսպես, ընկերներ, օրենքը պետք է որ իմանայիք... Արագ մի կողմ նետեք բոլոր հիմարությունները»: Իսկ Գացապովը նրանց կպատասխանի. «Ես պաշտպանված եմ հեղինակային իրավունքով»: Եվ ի՞նչ:
Սա բոլորովին հեշտ հարց չի և դրա լուծումը դեռ չկա: Կա երկու օրենքների անհամապաասխանություն: Սակայն այդ ակնհայտ իրավիճակը մեր բարոյականության ճակատի մարտիկները պարզապես չեն հասկանում, չեն կապակցում մեկը մյուսին: Այդ կեղծ բարեպաշտությունն արդեն մեր արյան մեջ է:
Հուլիսի 1-ին Ռուսաստանում ուժի մեջ է մտնում ցենզուրայից դուրս խոսակցությունը թատրոնում և կինոյում արգելելու մասին օրենքը, որը չպահպանելու դեպքում համապատասխան մշակութային հաստատությունը կտուգանվի 2000-50.000 ռուբլու չափով, կամ կարգելափակվի նրա գործունեությունը, կամ՝ համապատասխան գործի ցուցադրությունը: Իրավական այդ փաստաթղթի ուժի մեջ մտնելու կապակցությամբ «taglur.am»-ի ընթերցոներին ենք ներկայացնում Սանկտ-Պետերբուրգի Ալեքսանդրինյան թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Վալերի Ֆոկինի կարծիքը:
- Իմ համար, ազնվորեն ասած, այնքան էլ պարզ չի, թե ինչպես ընդունված օրենքը տեղափոխեմ գործնական ռելսերի վրա: Թատրոնը, այնուամենայնիվ, լրջությամբ առնչվում է կյանքին, իսկ քանի որ առնչվում է, եկեք կողմնորոշվենք այդ հանգամանքով:
Ես անցյալ տարի Պետերբուրգում ներկայացում է պատրաստում երիտասարդ մի ռեժիսորի հետ և տեքստի առաջին տարբերակում, որը նա առաջարկեց, կար հայհոյանք: Ես, բնականաբար, ասացի. «Դուք չե՞ք հասկանում, թե ինչպե՞ս պետք է աշխատել տեքստի հետ: Տվեք ինձ, տեսնեմ, թե ինչպիսի շտկումներ պիտի նրանում կատարեմ: Վաղը կբերեմ»:
Նստեցի, գցեցի, բռնեցի և հասկացա, որ ոչինչ անել չի կարելի: Հենց որ այդ բառերը դուրս ես նետում, տեսարանը բացարձակապես անհետանում է: Կորչում է սրությունը, ոչինչ չի հասկացվում: Կորչում է էներգիան, կորչում է ջիղը: Ամեն ինչ կորչում է ակնթարթորեն:
Ես առավոտյան ասացի. «Վերջ, գնացինք առաջ»: Եվ պետք է ասել, որ պատերը, որոնք 182 տարեկան են, փորձին դիմանում են: Հարցն այլ բանի մեջ է:
Լինում են դեպքեր, երբ դա անում են հատուկ նպատակով, սկանդալի համար: Թեև, ներողություն, ի՞նչ սկանդալ: Մի՞թե այսօր հնարավոր է հայհոյանքով սկանդալ առաջացնել: Բայց չէ՞ որ լինում են դեպքեր, երբ դա անհրաժեշտ է գեղարվեստորեն, երբ դրա մեջ կա որոշակի իմաստ: Չինովնիկները դա չեն հասկանում և չեն հասկանա երբեք:
Անմիջապես հարց է առաջանում. իսկ ինչպե՞ս վարվել գրող Սորոկինի հետ: Նրա նոր «Տելուրիա» վեպը այժմ փորձում է բեմադրել Մարատ Գացապովը: Եվ ինչպե՞ս բացատրել մարդկանց, ովքեր կգան և անպայման կհարցնեն. «Այսպես, ընկերներ, օրենքը պետք է որ իմանայիք... Արագ մի կողմ նետեք բոլոր հիմարությունները»: Իսկ Գացապովը նրանց կպատասխանի. «Ես պաշտպանված եմ հեղինակային իրավունքով»: Եվ ի՞նչ:
Սա բոլորովին հեշտ հարց չի և դրա լուծումը դեռ չկա: Կա երկու օրենքների անհամապաասխանություն: Սակայն այդ ակնհայտ իրավիճակը մեր բարոյականության ճակատի մարտիկները պարզապես չեն հասկանում, չեն կապակցում մեկը մյուսին: Այդ կեղծ բարեպաշտությունն արդեն մեր արյան մեջ է:
 28.11.jpg)
.jpg)
