Թատերական նվեր «Երևան-2796»-ին՝ Վրաստանի մայրաքաղաքի ռուսական թատրոնի մատուցմամբ10.13.2014
Երևանի 2796-ամյակին նվիրված տոնակատարությունների բուռն ու կրակոտ միջոցառումները, որոնք հրավառության պես բռնկվում էին այս կամ այն մարդաշատ հրապարակում կամ պուրակում, հոկտեմբերի 12-ի երեկոյան ժամը 19;00-ին ասես յուրահատուկ էներգետիկ ուղերձների փոխանակություն սկսեր մայրաքաղաքի գլխավոր թատերական բեմահարթակի հետ:
Հնամյա հայոց մայրաքաղաքի հասարակական վայրերում Մեծ հանդիսությանը մասնակցող տասնյակ, գուցե և հարյուր հազարավոր մարդկանցից տարբեր տարիքի կանայք, տղամարդիկ, աղջիկներ ու երիտասարդներ աստիճանաբար առանձնացան, հավաքվեցին Սունդուկյանի անվան պետական ակադեմիական թատրոնի հանդիսասրահում:
Երևան էր ժամանել Թբիլիսիի Ա. Ս. Գրիբոյեդովի անվան պետական ռուսական թատրոնը: Հայտնի թատերախումբը պետք է ներկայացներ իր լավագույն գործերից մեկը՝ ռուս դասական գրող Լ. Տոլստոյի «Կտավ չափողը : Մի ձիու պատմություն» պատմվածքի հիման վրա, թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար, Վրաստանի պետական մրցանակի դափնեկիր Ավթանդիլ Վարսամաշվիլիի բեմադրությունը:
Հյուրախաղերը սկսվել էին նախորդ օրը: Ու, թեև, շատ երևանցիներ, արդեն գիտեին թե ինչ նկարագիր ու կերպավորում կարող է ունենալ բնության առողջ բնազդների և մարդկային էգոցենտրիզմի բախումն ըստ վրաց-ռուսական թատերախմբի, բայց և այնպես դրսի տոնական աղմուկից մեկուսացած հանդիսասրահը այս անգամ ևս, ինչպես նախորդ օրը, վարագույրը բացվելուց առաջ, օտարոտի սպասման մեջ էր:
Սպասումն, այո, երկօրյա հյուրախաղերի պարագայում օտարոտի էր, որովհետև առաջին օրը համաքաղաքային մջոցառման նախապատրաստությունների, իսկ երկրորդ օրը՝ այդ նախապատրաստությունների արդյունք հանդիսացող հրավառությունների, տոնական տրամադրությունների, ծնծղաների ու ամենատարբեր երգ ու մեղեդիների և էլի հազար ու մի ցուցադրանքների միջով անցնելով հայտնվել թատրոնի խորհրդավոր վարագույրի ու նրանից ճառագվող բազմախոստում լռության առաջ, պարզապես այլ հոգեվիճակ չէր կարող առաջացնել:
Բայց ինչպես նախորդ օրը, այնպես էլ կիրակի երեկոյան հանդիսաեսը արդեն դահլիճում էր: Նա ակնկալում էր տպավորությունների ու հեգեվիճակների նույնպիսի ուժ, ինչ զգում է, օրինակ, դրսում թմբուկների աղմուկի մեջ իր ժամանակակից ռիթմերը վայելող ռեփերը կամ դի ջեյը:
Եվ հանդիսատեսի այդ դժվար, ինչ-որ տեղ չափազանցված սպասումները վրաց-ռուսական թատերախումբը արդարացրեց լիովին:
Ներկայացումը բեմադրական և կատարողական ներկապնակով ուղղակի չափազանց բազմազան էր: Այն կառուցվել էր լոկալ հատկանիշնորով օժտված բազմաթիվ բաղադրիչներից, բայց ամբողջության մեջ, այնուամենայնիվ, շատ համասեռ էր: Դա բեմում ծավալվող պատումին տալիս էր ոչ միայն անչափելի խորք, այլև յուրաքանյուր դրվագի յուրահատկությունը ողջ բովանդակությամբ և զգացմունքայնությամբ ընկալելու հնարավորություն:
Ռուս հանճարեղ գրողը ներկայացրել է ձիերի մեջ «անճոռնի ճուտիկ»-ին, որը կյանքի ու սիրո իր ձգտումների մեջ ոչնչով պակաս չի քան, ասենք, այն նժույգը, որն ի վերջո պիտի դառնար թագավորի ձին: Սակայն իր տեսքով ու վարքով ընդհանուրին չնմանվողի նկատմամբ կենդանիների ու մարդկանց անհանդուրժողականությունը հնարավորություն չի տալիս «անճոռնի ճուտիկ»-ին վերածվելու կարապի...
Իր լայն քայլվածքի համար «Կտավ չափող» մականունն ստացած շերտավոր և անհրապույր մորթով ձին ի վերջո կործանվում է, մարդկային էգոցենտրիզմի և անուշադրության պատճառով:
Բեմադրության պատումը, իր խճանկարային կառուցվածքով հանդերձ, ամբողջացվում էր թատրախաղային երկու ժանրերի համադրությամբ՝ խոսքային և պլաստիկական: Ընդ որում թեև խոսքն օժանդակում էր սյուժետային գիծը պահպանելուն և այդ ծիրում հանդիսատեսին պահելու համար, ապա պլաստիկան ներկայացմանն ուղղակի տալիս էր տրանսցեդենտալ ոգեղենություն, որի միջոցով էլ հանիսատեսի և բեմի միջև առկա պայմանական սահմանը կարծես հոդս էր ցնդում:
Արժանի ներկայացում, որն, անշուշտ, գեղագիտական բարձր հատկանիշներից բացի, իր քաղաքի տոնը նշող թատերասեր երևանցիների համար գեղեցիկ ու բովանդակալից նվերի իմաստ ուներ՝ եղբայրական Վրաստանի մայրաքաղաքի ռուսական թատրոնի մատուցմամբ:
Հեղ.՝ «ԹԱԳԼՈՒՐ»
Երևանի 2796-ամյակին նվիրված տոնակատարությունների բուռն ու կրակոտ միջոցառումները, որոնք հրավառության պես բռնկվում էին այս կամ այն մարդաշատ հրապարակում կամ պուրակում, հոկտեմբերի 12-ի երեկոյան ժամը 19;00-ին ասես յուրահատուկ էներգետիկ ուղերձների փոխանակություն սկսեր մայրաքաղաքի գլխավոր թատերական բեմահարթակի հետ:
Հնամյա հայոց մայրաքաղաքի հասարակական վայրերում Մեծ հանդիսությանը մասնակցող տասնյակ, գուցե և հարյուր հազարավոր մարդկանցից տարբեր տարիքի կանայք, տղամարդիկ, աղջիկներ ու երիտասարդներ աստիճանաբար առանձնացան, հավաքվեցին Սունդուկյանի անվան պետական ակադեմիական թատրոնի հանդիսասրահում:
Երևան էր ժամանել Թբիլիսիի Ա. Ս. Գրիբոյեդովի անվան պետական ռուսական թատրոնը: Հայտնի թատերախումբը պետք է ներկայացներ իր լավագույն գործերից մեկը՝ ռուս դասական գրող Լ. Տոլստոյի «Կտավ չափողը : Մի ձիու պատմություն» պատմվածքի հիման վրա, թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար, Վրաստանի պետական մրցանակի դափնեկիր Ավթանդիլ Վարսամաշվիլիի բեմադրությունը:
Հյուրախաղերը սկսվել էին նախորդ օրը: Ու, թեև, շատ երևանցիներ, արդեն գիտեին թե ինչ նկարագիր ու կերպավորում կարող է ունենալ բնության առողջ բնազդների և մարդկային էգոցենտրիզմի բախումն ըստ վրաց-ռուսական թատերախմբի, բայց և այնպես դրսի տոնական աղմուկից մեկուսացած հանդիսասրահը այս անգամ ևս, ինչպես նախորդ օրը, վարագույրը բացվելուց առաջ, օտարոտի սպասման մեջ էր:
Սպասումն, այո, երկօրյա հյուրախաղերի պարագայում օտարոտի էր, որովհետև առաջին օրը համաքաղաքային մջոցառման նախապատրաստությունների, իսկ երկրորդ օրը՝ այդ նախապատրաստությունների արդյունք հանդիսացող հրավառությունների, տոնական տրամադրությունների, ծնծղաների ու ամենատարբեր երգ ու մեղեդիների և էլի հազար ու մի ցուցադրանքների միջով անցնելով հայտնվել թատրոնի խորհրդավոր վարագույրի ու նրանից ճառագվող բազմախոստում լռության առաջ, պարզապես այլ հոգեվիճակ չէր կարող առաջացնել:
Բայց ինչպես նախորդ օրը, այնպես էլ կիրակի երեկոյան հանդիսաեսը արդեն դահլիճում էր: Նա ակնկալում էր տպավորությունների ու հեգեվիճակների նույնպիսի ուժ, ինչ զգում է, օրինակ, դրսում թմբուկների աղմուկի մեջ իր ժամանակակից ռիթմերը վայելող ռեփերը կամ դի ջեյը:
Եվ հանդիսատեսի այդ դժվար, ինչ-որ տեղ չափազանցված սպասումները վրաց-ռուսական թատերախումբը արդարացրեց լիովին:
Ներկայացումը բեմադրական և կատարողական ներկապնակով ուղղակի չափազանց բազմազան էր: Այն կառուցվել էր լոկալ հատկանիշնորով օժտված բազմաթիվ բաղադրիչներից, բայց ամբողջության մեջ, այնուամենայնիվ, շատ համասեռ էր: Դա բեմում ծավալվող պատումին տալիս էր ոչ միայն անչափելի խորք, այլև յուրաքանյուր դրվագի յուրահատկությունը ողջ բովանդակությամբ և զգացմունքայնությամբ ընկալելու հնարավորություն:
Ռուս հանճարեղ գրողը ներկայացրել է ձիերի մեջ «անճոռնի ճուտիկ»-ին, որը կյանքի ու սիրո իր ձգտումների մեջ ոչնչով պակաս չի քան, ասենք, այն նժույգը, որն ի վերջո պիտի դառնար թագավորի ձին: Սակայն իր տեսքով ու վարքով ընդհանուրին չնմանվողի նկատմամբ կենդանիների ու մարդկանց անհանդուրժողականությունը հնարավորություն չի տալիս «անճոռնի ճուտիկ»-ին վերածվելու կարապի...
Իր լայն քայլվածքի համար «Կտավ չափող» մականունն ստացած շերտավոր և անհրապույր մորթով ձին ի վերջո կործանվում է, մարդկային էգոցենտրիզմի և անուշադրության պատճառով:
Բեմադրության պատումը, իր խճանկարային կառուցվածքով հանդերձ, ամբողջացվում էր թատրախաղային երկու ժանրերի համադրությամբ՝ խոսքային և պլաստիկական: Ընդ որում թեև խոսքն օժանդակում էր սյուժետային գիծը պահպանելուն և այդ ծիրում հանդիսատեսին պահելու համար, ապա պլաստիկան ներկայացմանն ուղղակի տալիս էր տրանսցեդենտալ ոգեղենություն, որի միջոցով էլ հանիսատեսի և բեմի միջև առկա պայմանական սահմանը կարծես հոդս էր ցնդում:
Արժանի ներկայացում, որն, անշուշտ, գեղագիտական բարձր հատկանիշներից բացի, իր քաղաքի տոնը նշող թատերասեր երևանցիների համար գեղեցիկ ու բովանդակալից նվերի իմաստ ուներ՝ եղբայրական Վրաստանի մայրաքաղաքի ռուսական թատրոնի մատուցմամբ:
Հեղ.՝ «ԹԱԳԼՈՒՐ»
