Ոսկե միջինը կգտնեն արվեստագետները և ոչ թե պատմաբանները կամ քաղաքական գործիչները11.23.2014
Սանկտ-Պետերբուրգում Փոքր դրամատիկական թատրոն-Եվրոպայի թատրոնը Լև Դոդինի գլխավորությամբ անցկացնում է ժամանակակից պոեզիայի, արձակի և դրամատուրգիայի երկօրյա փառատոն: «Մենք և Նրանք = Մենք» խորագիրն ստացած փառատոնի շրջանակներում երեկվանից ցուցադրվում են տարբեր երկրների հեղինակների ստեղծագործությունների հիման վրա բեմադրված ներկայացումներ, որոնք մինչ այդ երբեք չեն թարգմանվել ռուսերեն, առավել ևս, չեն բեմադրվել թատրոնում: Այդ մասին «РИА Новости»-ի տեղեկատվությունը փոխանցում է «taglur.am»-ը:
«Փառատոնի հենց «Մենք և Նրանք = Մենք» անվանման մեջ արտացոլված է անհանգստություն, կապված նացիոնալիզմի, ֆունդամենտալիզմի, այլատյացության (քսենոֆոբիայի), համընդհանուր բորբոքվածության պատճառների և ցանկացած մեկին ամենավերջին մահացու մեղքերը գործած լինելու մեղադրանքի հիմնախնդիրների հետ, որի համար անհատը, սակայն իր մեջ մեղավորություն չի տեսնում: Ես կարծում եմ, որ դրանում շատ թավ ձևով խառնված է 20-րդ դարի, իսկ հիմա էլ 21-րդ դարի պատմությունը: Մենք լավ չգիտենք պատմություն, գործնականում չենք պատկերացնում թե ինչպես են կատարվել շատ կարևոր իրադարձություններ: Ամեն ինչ այնքան բարդ է, և ամեն ազգ յուրովի է իրեն զգում վիրավորված»,- գտնում է Լև Դոդինը:
Նրա ասելով պատմությունը լիքն է առասպելներով, միևնույն դեպքերը տարբեր կողմերի շարադրանքներում միմյանց չեն համընկնում, չեն համապատասխանում տարեթվով և փաստերով: Ինչ- որ մեկը պետք է հիշեցնի ճշմարտությունը և մարդկանց ցույց տա ենթատեքստը:
«Գտնել ոսկե միջինը», հավանաբար, ավելի շուտ դա կկարողանան անել արվեստագետները և ոչ թե պատմաբանները, առավել ևս քաղաքական գործիչները, ովքեր ձգտում են օգտագործել պատմական փաստերը յուրաքանչյուրն իր շահերի համար: Այդ պատճառով էլ մենք որոշել ենք ձեռնարկել մեր թատրոնի համար այսպիսի անսովոր, բայց կարևոր գեղարվեստական ակցիա»,- նշել է Դոդինը:
Փառատոնն այս ձևաչափով անցկացվում է երկրորդ անգամ: Մեկ տարվա ընթացքում ներկայացումների էսքիզները ակտիվ փորձերի և վերաիմաստավորումների ընթացքում վերածվել են լիարժեք ներկայացումների:
Նոյեմբերի 22-ին փառոտոնը բացվեց ֆին գրող Սոֆիա Օքսանենի «Մաքրագործում» վեպի հիման վրա ստեղծված ներկայացմամբ: Այնուհետև, դրան հետևեց հունգարացի հրապարակախոս, փիլիսոփա և հասարակական գործիչ Ալեն Պոլցի «Կինը և պատերազմը» ստեղծագործության հիման վրա բեմադրված ներկայացումը: Հանդիսատեսները փառատոնի առաջին օրը ծանոթացան նաև բելգիացի հայտնի փիլիսոփա Ֆրանսուա Էմմանուելի արձակ գործերին:
Այսօր փառատոնում կներկայացվեն ղազախ գրող Օլժաս Ժանայդարովի «Բերուշի» պիեսը, որը պատմում է հայրենիքի ու Մոսկվայի միջև անվերջ դեգերող երկու եղբայրների մասին: Կցուցադրվի նաև «Մեր դասարանը» վերնագրով մի պիես, որը Դոդինի ասելով «մի բարդ պատմություն է այն մասին, թե ինչպես են ոմանք հաշվեհարդար տեսնում մյուսների հետ և թե ինչպես են անմիջապես փոփոխվում նրանց դերերը զոհերը դառնում են դահիճներ և հակառակը»:
Փառատոնի ընթացքում կցուցադրվեն էլի միշարք գրական ստեղծագործությունների հիման վրա պատրաստված ներկայացումներ, իսկ միջոցառումը կեզրափակի «Եվրոպայի մանկիկը» բանաստեղծական հետգրությունը, որը ստեղծվել է ըստ Չեսլավ Միլոշի և Իոսիֆ Բրոդսկու բանաստեղծությունների:
«Այս ներկայացումները դիտելուց հետո, կարծում եմ, կարելի է եզրակացություններ անել, որոնց իմաստը նշված է փառատոնի անվանման մեջ: Չնայած բոլոր տարբերություններին և միմյանց նկատմամբ հավակնություններին, մենք շատ նման ենք միմյանց, իսկ եթե որևէ մեկը մեղավոր է , ապա դա, առաջին հերթին մենք ենք մեղավոր ձեր հետ միասին և յուրաքանչյուրն առանձին վերցրած»,- կարծում է Դոդինը:
«Փառատոնի հենց «Մենք և Նրանք = Մենք» անվանման մեջ արտացոլված է անհանգստություն, կապված նացիոնալիզմի, ֆունդամենտալիզմի, այլատյացության (քսենոֆոբիայի), համընդհանուր բորբոքվածության պատճառների և ցանկացած մեկին ամենավերջին մահացու մեղքերը գործած լինելու մեղադրանքի հիմնախնդիրների հետ, որի համար անհատը, սակայն իր մեջ մեղավորություն չի տեսնում: Ես կարծում եմ, որ դրանում շատ թավ ձևով խառնված է 20-րդ դարի, իսկ հիմա էլ 21-րդ դարի պատմությունը: Մենք լավ չգիտենք պատմություն, գործնականում չենք պատկերացնում թե ինչպես են կատարվել շատ կարևոր իրադարձություններ: Ամեն ինչ այնքան բարդ է, և ամեն ազգ յուրովի է իրեն զգում վիրավորված»,- գտնում է Լև Դոդինը:
Նրա ասելով պատմությունը լիքն է առասպելներով, միևնույն դեպքերը տարբեր կողմերի շարադրանքներում միմյանց չեն համընկնում, չեն համապատասխանում տարեթվով և փաստերով: Ինչ- որ մեկը պետք է հիշեցնի ճշմարտությունը և մարդկանց ցույց տա ենթատեքստը:
«Գտնել ոսկե միջինը», հավանաբար, ավելի շուտ դա կկարողանան անել արվեստագետները և ոչ թե պատմաբանները, առավել ևս քաղաքական գործիչները, ովքեր ձգտում են օգտագործել պատմական փաստերը յուրաքանչյուրն իր շահերի համար: Այդ պատճառով էլ մենք որոշել ենք ձեռնարկել մեր թատրոնի համար այսպիսի անսովոր, բայց կարևոր գեղարվեստական ակցիա»,- նշել է Դոդինը:
Փառատոնն այս ձևաչափով անցկացվում է երկրորդ անգամ: Մեկ տարվա ընթացքում ներկայացումների էսքիզները ակտիվ փորձերի և վերաիմաստավորումների ընթացքում վերածվել են լիարժեք ներկայացումների:
Նոյեմբերի 22-ին փառոտոնը բացվեց ֆին գրող Սոֆիա Օքսանենի «Մաքրագործում» վեպի հիման վրա ստեղծված ներկայացմամբ: Այնուհետև, դրան հետևեց հունգարացի հրապարակախոս, փիլիսոփա և հասարակական գործիչ Ալեն Պոլցի «Կինը և պատերազմը» ստեղծագործության հիման վրա բեմադրված ներկայացումը: Հանդիսատեսները փառատոնի առաջին օրը ծանոթացան նաև բելգիացի հայտնի փիլիսոփա Ֆրանսուա Էմմանուելի արձակ գործերին:
Այսօր փառատոնում կներկայացվեն ղազախ գրող Օլժաս Ժանայդարովի «Բերուշի» պիեսը, որը պատմում է հայրենիքի ու Մոսկվայի միջև անվերջ դեգերող երկու եղբայրների մասին: Կցուցադրվի նաև «Մեր դասարանը» վերնագրով մի պիես, որը Դոդինի ասելով «մի բարդ պատմություն է այն մասին, թե ինչպես են ոմանք հաշվեհարդար տեսնում մյուսների հետ և թե ինչպես են անմիջապես փոփոխվում նրանց դերերը զոհերը դառնում են դահիճներ և հակառակը»:
Փառատոնի ընթացքում կցուցադրվեն էլի միշարք գրական ստեղծագործությունների հիման վրա պատրաստված ներկայացումներ, իսկ միջոցառումը կեզրափակի «Եվրոպայի մանկիկը» բանաստեղծական հետգրությունը, որը ստեղծվել է ըստ Չեսլավ Միլոշի և Իոսիֆ Բրոդսկու բանաստեղծությունների:
«Այս ներկայացումները դիտելուց հետո, կարծում եմ, կարելի է եզրակացություններ անել, որոնց իմաստը նշված է փառատոնի անվանման մեջ: Չնայած բոլոր տարբերություններին և միմյանց նկատմամբ հավակնություններին, մենք շատ նման ենք միմյանց, իսկ եթե որևէ մեկը մեղավոր է , ապա դա, առաջին հերթին մենք ենք մեղավոր ձեր հետ միասին և յուրաքանչյուրն առանձին վերցրած»,- կարծում է Դոդինը: