Հանցագործությունը, ինչպես մարդու գոյությունը, մաքուր պատահականություն է02.24.2015
Մոսկվայի «Սովրեմեննիկ» թատրոնի դերասան Արթուր Սմոլյանինովի նախաձեռնած և իրականացրած«Նվիրվում է Յալթային» վերնագրով յուրահատուկ բեմադրությունը, որի հիմքում ընկած է գրականության գծով Նոբելյան մրցանակակիր Իոսիվ Բրոդսկու համանուն պոեմը, հայտնվել է թատերագետների ուշադրության տեսադաշտում: Այդ մասին հաղորդում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «Մոսկվա 24» հեռուստաալիքին:
Այժմ ռուսական թատերական մասնագիտական որոշ շրջանակներ այդ ներկայացումը դիտարկում են որպես ընթացիկ թատերաշրջանում բեմադրված հետաքրիր աշխատանք և, նույնիսկ առաջարկում են այն ընդգրկել «Զվեզդա տեատրալա-2015»-ի մրցութային ծրագրի ցանկում:
2014 թ.-ի հոկտեմբերին պրեմիերային ցուցադրությամբ հանդես եկած ներկայացման ստեղծման պատմությունը սկսվել է գրական կոմպոզիցիա ստեղծելու սովորական աշխատանքի արդյունքում:
Հայտնի թավջութակահար Բորիս Անդրիոնովը այդ պոեմը միացրել է կոմպոզիտոր Ալֆրեդ Շնիտկեի սոնատին, որի արդյունքում, սակայն, ստացվել է ոչ թե գրական կոմպոզիցիա, այլ միանգամայն իրական դրամատիկական ներկայացում՝ դեդեկտիվ սյուժեով, երաժշտություն, որը ոչ թե ներկայացման համար ֆոն է հանդիսանում, այլ դարձել է բեմախաղի լիարժեք մասնակից:
Բրոդսկու բանաստեղծությունների հիման վրա գրական-երաժշտական կոմպոզիցիան Սմելյանինովը պատրաստել է թավջութակային փառատոնի համար, որն իրականացվում է Անդրիանովի գլխավորությամբ: Այս փորձը այնքան հաջողված է ստացվել, որ մեկանգամյա վարձույթը որոշվել է դարձնել խաղացանկային ներկայացում:
«Բրոդսկու և Շնիտկեի ճակատագրերը շատ բանով են նման: Նրանք երկուսն էլ այլախոհ էին: Բրոդսկին, որ հաճախ և ամեն ինչ էր քննադատում, շատ էր սիրում Շնիտկեի երաժշտությունը»,- նշել է Բորիս Անդրիոնովը:
Ներկայացմանը մասնակցում են հայտնի դաշնակահարներ Անդրեյ Գուգնինը և Կատյա Սկանավին, ինչպես նաև «Սովրեմեննիկ» թատրոնի մի շարք առաջատար դերասաններ:
Եվ այսպես, Ալֆրեդ Շնիտկեի երաժշտությունը սոնատ է՝ գրված թավջութակի և դաշնամուրի համար: Անհավասար, ջղային գործ, որը, իրոք ասես ներկայացման լիարժեք մասնակիցն է: Այն ինչ-որ տեղ վիճում, ինչ-որ տեղ համաձայնվում է դերասանների հետ, մինչև վերջ «ասում է» այն ամենը, ինչը չեն կարողանում արտահայտել դերասանական ձայնային երանգներն ու պաուզաները... և ձեռքերը:
Իսկ ձեռքերը, ինչպես ծխախոտը, որը արձակում է անհանգիստ ծխաքուլա, ասում են ամենագլխավորի մասին:
Բոլոր հերոսները կասկածվում են սպանության մեջ: Նրանք հերթով հայտնվում են լուսափնջի մեջ և ներկայացնում իրադարձությունների սեփական վարկածը: Եվ բոլորը ծխում են...
Նրանք երեքն են՝ այդ վկաները: Եվ նրանց համար կա երեք աթոռ: Կա նաև առանց թիկնակի մեկ աթոռ՝ մի տղայի համար, ով կանգնած է մեղավոր պես գլուխը կախած, ձեռքերն անդրավարտիքի մեջ:
Այս ներկայացման մեջ ընթացող քննությունը մերժում է պատճառահետևանքային կապերը և հանգեցնում մի պարզ եզրակացության՝ հանցագործությունը, ինչպես մարդու գոյությունն այս աշխարհում, մաքուր պատահականություն է:
«Կադրից դուրս» գտնվող քննիչը ունենալով պատասխանը բարձացնում է խնդիրը, և հանկարծ հասկանում, որ «հանցագործը բոլորովին էլ հանցագործ չի», որ «քննությունը ընդամենը, միայն, սպասման ձև է»: Եվ եթե այդ պահին անցածը հետ փաթաթվի, ապա կպարզվի, որ ամեն ինչ սկսվել է ծխախոտի պատճառով՝ ի հեճուկս բոլոր տեսակի առեղծվածային փաստերի, որոնք, ինչպես հայտնի է, գոյություն չունեն առանց մեկնաբանությունների...
Այժմ ռուսական թատերական մասնագիտական որոշ շրջանակներ այդ ներկայացումը դիտարկում են որպես ընթացիկ թատերաշրջանում բեմադրված հետաքրիր աշխատանք և, նույնիսկ առաջարկում են այն ընդգրկել «Զվեզդա տեատրալա-2015»-ի մրցութային ծրագրի ցանկում:
2014 թ.-ի հոկտեմբերին պրեմիերային ցուցադրությամբ հանդես եկած ներկայացման ստեղծման պատմությունը սկսվել է գրական կոմպոզիցիա ստեղծելու սովորական աշխատանքի արդյունքում:
Հայտնի թավջութակահար Բորիս Անդրիոնովը այդ պոեմը միացրել է կոմպոզիտոր Ալֆրեդ Շնիտկեի սոնատին, որի արդյունքում, սակայն, ստացվել է ոչ թե գրական կոմպոզիցիա, այլ միանգամայն իրական դրամատիկական ներկայացում՝ դեդեկտիվ սյուժեով, երաժշտություն, որը ոչ թե ներկայացման համար ֆոն է հանդիսանում, այլ դարձել է բեմախաղի լիարժեք մասնակից:
Բրոդսկու բանաստեղծությունների հիման վրա գրական-երաժշտական կոմպոզիցիան Սմելյանինովը պատրաստել է թավջութակային փառատոնի համար, որն իրականացվում է Անդրիանովի գլխավորությամբ: Այս փորձը այնքան հաջողված է ստացվել, որ մեկանգամյա վարձույթը որոշվել է դարձնել խաղացանկային ներկայացում:
«Բրոդսկու և Շնիտկեի ճակատագրերը շատ բանով են նման: Նրանք երկուսն էլ այլախոհ էին: Բրոդսկին, որ հաճախ և ամեն ինչ էր քննադատում, շատ էր սիրում Շնիտկեի երաժշտությունը»,- նշել է Բորիս Անդրիոնովը:
Ներկայացմանը մասնակցում են հայտնի դաշնակահարներ Անդրեյ Գուգնինը և Կատյա Սկանավին, ինչպես նաև «Սովրեմեննիկ» թատրոնի մի շարք առաջատար դերասաններ:
Եվ այսպես, Ալֆրեդ Շնիտկեի երաժշտությունը սոնատ է՝ գրված թավջութակի և դաշնամուրի համար: Անհավասար, ջղային գործ, որը, իրոք ասես ներկայացման լիարժեք մասնակիցն է: Այն ինչ-որ տեղ վիճում, ինչ-որ տեղ համաձայնվում է դերասանների հետ, մինչև վերջ «ասում է» այն ամենը, ինչը չեն կարողանում արտահայտել դերասանական ձայնային երանգներն ու պաուզաները... և ձեռքերը:
Իսկ ձեռքերը, ինչպես ծխախոտը, որը արձակում է անհանգիստ ծխաքուլա, ասում են ամենագլխավորի մասին:
Բոլոր հերոսները կասկածվում են սպանության մեջ: Նրանք հերթով հայտնվում են լուսափնջի մեջ և ներկայացնում իրադարձությունների սեփական վարկածը: Եվ բոլորը ծխում են...
Նրանք երեքն են՝ այդ վկաները: Եվ նրանց համար կա երեք աթոռ: Կա նաև առանց թիկնակի մեկ աթոռ՝ մի տղայի համար, ով կանգնած է մեղավոր պես գլուխը կախած, ձեռքերն անդրավարտիքի մեջ:
Այս ներկայացման մեջ ընթացող քննությունը մերժում է պատճառահետևանքային կապերը և հանգեցնում մի պարզ եզրակացության՝ հանցագործությունը, ինչպես մարդու գոյությունն այս աշխարհում, մաքուր պատահականություն է:
«Կադրից դուրս» գտնվող քննիչը ունենալով պատասխանը բարձացնում է խնդիրը, և հանկարծ հասկանում, որ «հանցագործը բոլորովին էլ հանցագործ չի», որ «քննությունը ընդամենը, միայն, սպասման ձև է»: Եվ եթե այդ պահին անցածը հետ փաթաթվի, ապա կպարզվի, որ ամեն ինչ սկսվել է ծխախոտի պատճառով՝ ի հեճուկս բոլոր տեսակի առեղծվածային փաստերի, որոնք, ինչպես հայտնի է, գոյություն չունեն առանց մեկնաբանությունների...