243-ամյա պատմության ընթացքում առաջին անգամ03.05.2019
Ռուսաստանի պետական ակադեմիական Մեծ թատրոնն իր 243-ամյա պատմության ընթացքում առաջին անգամ բեմադրել է Անտոնին Դվորժակի «Ջրահարսը» հայտնի օպերան: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «ՏԱՍՍ»-ին:
Այն առաջին անգամ բեմ կբարձրացվի վաղը՝ մարտի 6-ին:
«Ջրահարսը» Դվորժակի ամենահայտնի օպերան է: Նշանավոր կոմպոզիտորը այն գրել է 19-րդ դարի վերջին, 20-րդ դարի սկզբին՝ ժողովրդական լեգենդների հիման վրա:
Օպերան բեմադրել է ռեժիսոր Տիմոֆեյ Կուլյաբինը, որը Մոսկվա է տեղափոխվել Վագների «Թանհեյզեր» օպերայի աղմկահարույց բեմադրությունից հետո:
Քննադատների կարծիքով «Ջրահարսը» Դվորժակի ստեղծած 10 օպերաներից միակն է, որը մշտապես կատարվում է աշխարհի տարբեր բեմերում: Լիբրետոն նրան է առաջարկել չեխ բանաստեղծ, դրամատուրգ և Պրահայի ազգային թատրոնի ռեժիսոր Յարոսլավ Կվապիլան: Այս պատումը հայտնի է հնուց, հանդիպում է տարբեր ազգային ֆոլկլորներում: Այս լեգենդի հիման վրա է իր հայտնի հեքիաթը ստեղծել նաև դանիացի գրող Անդերսենը:
Կոմպոզիտորն օպերան գրել է 1900թ.-ի ապրիլ- նոյեմբեր ամիսներին: Առաջին անգամ բեմադրվել է 1901թ.-ի մարտի 31-ին Պրահայի Ազգային թատրոնում և ունեցել է հսկայական հաջողություն:
Սյուժեի համաձայն Ջրահարսը սիրահարվում է արքայազնին և ցանկանում է մարդ դառնալ: Բայց այդ երազանքին հասնելու համար նա պիտի համրանա, իսկ եթե արքայազնընրան դավաճանի, ապա նրանք երկուսն էլ պետք է մահանան: Ջրահարսը համաձայնվում է այս պայմաններին և վերածվում է մարդու և շուտով ամուսնանում է արքայազնի հետ: Սակայն վերջինս ձանձրանում է Ջրահարսի համրությունից և սկսում է ակնհայտորեն հետաքրքրվել օտարական մի իշխանուհով: Այս դավաճանությունը Ջրահարսին վերածում է թափառող կրակի: Չար ուժը նրան առաջարկում է փրկություն, սակայն դրա համար պետք է մարդկային արյուն հեղվի: Ջրահարսը չի համաձայնվում և մերժում է այդ առաջարկությունը:
Իր սխալը հասկացած արքայազնը վերադառնում է և աղաչում է, որ Ջրահարսն իր դավաճանությունը ների: Սակայն վերջինս բացատրում է, թե ինչու էր ինքը համր, իսկ իր հետ առաջին իսկ հպումից արքայազնը կմահանա: Դա չի վախեցնում տղամարդուն: Նա համբուրում է կնոջը և մահանում նրա ձեռքերի մեջ:
Ջրահարսը կրկին վերադռնում է իր ջրային աշխարհ:
«Իմ մոտեցումը «Ջրահարսին» շատ սուբյեկտիվ է: Դա, հավանաբար, նաև շատ լավ է: Նախ, որ այս երաժշտության մեջ շատ գեղեցկություն կա: Ոչ միայն «գեղեցկություն» իմաստով, այլև սյուժեի և երաժշտական նյութի համաչափության: Սա շատ համոզիչ պարտիտուրա է, որը ստիպում է ոչ միայն հիանալ Դվորժակի մեղեդիով, այլև հավատալ հերոսների զգացմունքներին, որոնք երգում են բեմում: Սյուժեն նույնպես, արտաքին ֆոլկլորայնությամբ հանդերձ, շատ ռոմանտիկ է»,- նշել է բեմադրության ռեժիսորը:
Պրեմաիերային ցուցադրությունները, բացի մարտի 6-ից, կկայանան նաև մարտի 7-ին, 8-ին և 9-ին:
Ռուսաստանի պետական ակադեմիական Մեծ թատրոնն իր 243-ամյա պատմության ընթացքում առաջին անգամ բեմադրել է Անտոնին Դվորժակի «Ջրահարսը» հայտնի օպերան: Այդ մասին տեղեկացնում է «taglur.am»-ը՝ հղում անելով «ՏԱՍՍ»-ին:
Այն առաջին անգամ բեմ կբարձրացվի վաղը՝ մարտի 6-ին:
«Ջրահարսը» Դվորժակի ամենահայտնի օպերան է: Նշանավոր կոմպոզիտորը այն գրել է 19-րդ դարի վերջին, 20-րդ դարի սկզբին՝ ժողովրդական լեգենդների հիման վրա:
Օպերան բեմադրել է ռեժիսոր Տիմոֆեյ Կուլյաբինը, որը Մոսկվա է տեղափոխվել Վագների «Թանհեյզեր» օպերայի աղմկահարույց բեմադրությունից հետո:
Քննադատների կարծիքով «Ջրահարսը» Դվորժակի ստեղծած 10 օպերաներից միակն է, որը մշտապես կատարվում է աշխարհի տարբեր բեմերում: Լիբրետոն նրան է առաջարկել չեխ բանաստեղծ, դրամատուրգ և Պրահայի ազգային թատրոնի ռեժիսոր Յարոսլավ Կվապիլան: Այս պատումը հայտնի է հնուց, հանդիպում է տարբեր ազգային ֆոլկլորներում: Այս լեգենդի հիման վրա է իր հայտնի հեքիաթը ստեղծել նաև դանիացի գրող Անդերսենը:
Կոմպոզիտորն օպերան գրել է 1900թ.-ի ապրիլ- նոյեմբեր ամիսներին: Առաջին անգամ բեմադրվել է 1901թ.-ի մարտի 31-ին Պրահայի Ազգային թատրոնում և ունեցել է հսկայական հաջողություն:
Սյուժեի համաձայն Ջրահարսը սիրահարվում է արքայազնին և ցանկանում է մարդ դառնալ: Բայց այդ երազանքին հասնելու համար նա պիտի համրանա, իսկ եթե արքայազնընրան դավաճանի, ապա նրանք երկուսն էլ պետք է մահանան: Ջրահարսը համաձայնվում է այս պայմաններին և վերածվում է մարդու և շուտով ամուսնանում է արքայազնի հետ: Սակայն վերջինս ձանձրանում է Ջրահարսի համրությունից և սկսում է ակնհայտորեն հետաքրքրվել օտարական մի իշխանուհով: Այս դավաճանությունը Ջրահարսին վերածում է թափառող կրակի: Չար ուժը նրան առաջարկում է փրկություն, սակայն դրա համար պետք է մարդկային արյուն հեղվի: Ջրահարսը չի համաձայնվում և մերժում է այդ առաջարկությունը:
Իր սխալը հասկացած արքայազնը վերադառնում է և աղաչում է, որ Ջրահարսն իր դավաճանությունը ների: Սակայն վերջինս բացատրում է, թե ինչու էր ինքը համր, իսկ իր հետ առաջին իսկ հպումից արքայազնը կմահանա: Դա չի վախեցնում տղամարդուն: Նա համբուրում է կնոջը և մահանում նրա ձեռքերի մեջ:
Ջրահարսը կրկին վերադռնում է իր ջրային աշխարհ:
«Իմ մոտեցումը «Ջրահարսին» շատ սուբյեկտիվ է: Դա, հավանաբար, նաև շատ լավ է: Նախ, որ այս երաժշտության մեջ շատ գեղեցկություն կա: Ոչ միայն «գեղեցկություն» իմաստով, այլև սյուժեի և երաժշտական նյութի համաչափության: Սա շատ համոզիչ պարտիտուրա է, որը ստիպում է ոչ միայն հիանալ Դվորժակի մեղեդիով, այլև հավատալ հերոսների զգացմունքներին, որոնք երգում են բեմում: Սյուժեն նույնպես, արտաքին ֆոլկլորայնությամբ հանդերձ, շատ ռոմանտիկ է»,- նշել է բեմադրության ռեժիսորը:
Պրեմաիերային ցուցադրությունները, բացի մարտի 6-ից, կկայանան նաև մարտի 7-ին, 8-ին և 9-ին: